Recensies, Pers

Door Gerrit van den Hoven
Brabants Dagblad
Woensdag 15 juli 2020

Door Frederic De Meyer
The art couch
Zondag 3 maart 2019

Door Rens van Ginneken
Oirschots weekjournaal
Woensdag 9 mei 2018

Door Gerrit van den Hoven
Brabants Dagblad
Donderdag 26 april 2018

Door Gerrit van den Hoven
Eindhovens Dagblad
Woensdag 14 december 2011

Door Rens van Ginneken
Oirschots weekjournaal
Woensdag 14 december 2011

Door Gerrit van den Hoven
Brabants Dagblad
Dinsdag 13 december 2011

Door Sam Simons
Dagblad de Limburger
Donderdag 8 december

Door André Keikes.

Leeuwarder courant

Vrijdag 10 decemder 2010

Nr 843,2009

Links ‘Uit mijn zielsfaculteit’ van Hans Klen Hofmeijer

Tijd en concentratie

Terwijl de tijdgeest snelheid en multitasken voorschrijft, blijven kunstenaars werken vanuit het besef dat juist concentratie en bezig zijn zonder tijdsdruk de beste resultaten oplevert.

Hans Klein Hofmeijer behoort tot deze contemplatieven, die ver van het rumoer een belans zoeken, die kunst oplevert waar aan je deze zen-benadering kunt aflezen.

In Galerie Smarius/ Steven Sterk in Gorredijk hangen momenteel een kleine dertig werken, veelal gemengde technieken op papier.

Klein Hofmeijer zoekt het daarbij, zoals te verwachten viel, niet in grote of imponerende voorstellingen. Diens kleur- en vormen-taal is terughoudend,verstild, haast negentiende-eeuws, mede omdat hij aan de bladen vaak teksten toevoegt. Handgeschreven zinnen, geregeld nauwlijks te ontcijferen, als de aantekeningen van een mijmerende monnik. Wel leesbaar is bijvoorbeeld: ‘met mijn rug naar de wereld voor mij een zee van ruimte en mogelijkheden’.

Zulke tekten schrijven in 2010 op door de tijd aangeraakte bladen papier kan tegen de kitsch aanschuren, maar Klein Hofmeijer is heel wel in staat uit de buurt van die gevaarlijke grens te blijven door zijn organische en suggesstieve manier van tekenen.

Veel van zijn voorstellingen herinneren sterk aan het werk van Thierry de Cordier, de Vlaamse zonderling, die vrijwel identieke opvattingen heeft over kunst en wereld. Ook die is gericht op het leven van planten en beestjes, meditatief en door en door romantisch. De ‘Inktman’ van Klein Hofmeijer lijkt zelfs wel een variant op De Cordiers vogel-(verschrikker)s. En ook de titels wijzen in dezelfde richting. Dat is wel erg veel.

Klein Hofmeijer vermijdt conseqent alles wat de indruk van pittoreske afzijdigheid zou kunnen verstoren.

Door zijn keuze voor gevonden dragers- oude enveloppe, ordnerkaften, notapapieren- en basale materialen als krijt, houtskool, potlood, bister en inkt zie je hem als het ware door een al lang verdwenen landschap lopen. Zelfs de oude houten lijsten scharrelt Klein Hofmeijer op rommelmarkten bij elkaar. Alles overziend loopt de monnik de goede tekenaar, die hij is, wel eens een beetje voor de voeten.

A.K.

Gorredijk – Galerie Smarius/Steven Sterk

Hellingbaas 1, tot en met 24 dcember, donderdag tot en met zondag 13-18 uur, prijzen 800-2250 euro, www.galeriesmarius.nl


Hans Klein Hofmeijer: Ochtendlicht (recensie catalogus NBD- Biblion)

door Han Kobes

Ochtendlicht / Hans Klein Hofmeijer ; Concept en red. Mark van den Eijnden. Uitgegeven mede t.g.v. de gelijknamig tentoonstelling in Museum van Bommel van Dam te Venlo (7 maart t/m 1 juni 2008). Teksten in het Nederlands, Engels, Duits – Cop. 2008, 168 P, ill, 28 cm. ISBN 978-90-812890-1-6

‘Ochtendlicht’ was de titel van de tentoonstelling in Museum van Bommel van Dam in Venlo, voorjaar 2008, met werken van Hans Klein Hofmeijer uit de periode 1995-2008. De gelijknamige publicatie opent met een liedtekst van Bram Vermeulen waaraan de titel ontleend is. Klein Hofmeijer (1957) ziet in de vroege ochtend, waarin nog niets vastligt, een passende metafoor voor zijn scheppend werk. Tastend en zoekend ontstat zijn oeuvre (voornamelijk op papier) met terugkerende onderwerpen als de Achterkant van de Schilder of Inktmannen. Onvaste potloodlijnen, vlekken, vloeiende inkt, soms over oude documenten of teksten: alles is even vluchtig en ongrijpbaar. Onmiskenbare inspiratoren zijn Joseph Beuys en Thierry De Cordier. Het boek telt meer dan 150 kleurenafbeeldingen. Naast teksten (Nederlands, Engels, Duits) van ondermeer museumdirecteur Rick Vercauteren zijn losse uitspraken van de kunstenaar zelf opgenomen. Een speciale vermelding verdient de afgewogen boekverzorging die onder andere met een naturel linnen band en crème mat papier overeenstemt met de inhoud. Zeer mooi voorgegeven catalogus.


Brabants Dagblad
Vrijdag 28 Maart 2008

door Mark van de Voort

v.l.n.r: Lichtvanger, Zt en Inkijkplaats

Nieuw licht op mystiek oeuvre

Tilburger Hans Klein Hofmeijer exposeert in venlo en heusden
De magische ochtenduren, ergens tussen nachtelijke fantasie en ontwaken. Dromen staat nog vrij en de harde bons op de deur van de werkelijkheid is nog ver weg.

De Tilburgse kunstenaar Hans Klein Hofmeijer voelt zich zo vrij als een vogel in de ochtend. Zijn fantasie krijgt ruim baan. De dag ligt nog helemaal voor je, en alles is nog mogelijk.

Tussen acht en elf uur ’s ochtends put Hans Klein Hofmeijer inspiratie uit de kleinste details. “Ik stel me open voor het moment. In de ochtenduren laat je details toe die je anders over het hoofd ziet. De tijdsdruk van de nieuwe dag is nog niet aanwezig, en je kunt je onbevangen laten inspireren.” Klein Hofmeijers fantasie verloopt ongeremd. Overal lopen afsplitsingen en ontstaat er een mogelijkheid voor een nieuwe creatie. Het levert een duizelingwekkend oeuvre op dat hij in korte tijd op de wereld heeft losgelaten. Intensieve werkperiodes in Frankrijk maar ook in zijn eigen atelier in Oostelbeers volgen elkaar snel op. Schilderijen en tekeningen getuigen van een persoonlijke poëzie.

Voor de toeschouwer is het niet altijd even eenvoudig om zich een weg te banen door Klein Hofmeijers labyrintische oeuvre. Een houvast is er niet, hier geldt de pure vrijheid van de creatie en de fantasie. Des te opmerkelijk is de geslaagde poging van Museum van Bommel van Dam in Venlo om een overzichtsexpositie aan Klein Hofmeijer te wijden. De zaal is in overleg met de kunstenaar omgebouwd tot een helder ingericht parcours van kabinetjes met ruim honderd werken. De ideale manier om je stapvoets door de complexe droomwereld van Klein Hofmeijer te bewegen.

Parallel aan de expositie in Venlo opent bovendien komend weekend een kleinschaliger overzicht in Galerie Priveekollektie in Heusden.

Een sleutel tot zijn oeuvre biedt Klein Hofmeijer niet. In veel van zijn werken staat het ontstaansprincipe centraal. Het gouden moment dat een gedachte of een droom voor het eerst postvat en werkelijkheid hoopt te worden. Klein Hofmeijer koestert zijn prille creaties en houdt ze veilig binnen de grenzen van de droom. In essentie zijn Klein Hofmeijers schilderingen een mystieke oefening. De alchemie van de kunst waarin onmogelijk geachte fantasieën, zijn rol als kunstenaar en de transformatie van materialen steeds voorop staan. Klein Hofmeijer experimenteert onder meer op bijzonder inventieve wijze met materialen, waarbij hij bijvoorbeeld oude pagina’s uit boeken en vergeelde facturen als ondergrond voor zijn tekeningen gebruikt. Maar het zijn de afbeeldingen – hoe nietig soms ook- die de meeste aandacht trekken. Uit het niets ontstaat ineens ‘iets’. Kunst die zich voordoet als een verschijning of spiritueel visioen.

Zo schildert Klein Hofmeijer ‘inktmannen’ die als fantomen op het vel opduiken. Of schetst hij een reeks eenzame telegraafpalen en lichtvangende tafels die respectievelijk als signaalontvangers in een landschap of huis staan. Symbolen die als persoonlijke talisman dienen, hem als kunstenaar de weg wijzen.

Andere keren gaat Klein Hofmeijer heel formeel en systematisch te werk en klampt hij zich vast aan herhalende patronen of massieve uitspansels van verf. Of doemen ineens vrouwfiguren op of een verwijzing naar een door hem bewonderde kunstenaar. En elke keer is er die zoektocht naar het licht en de verlichting, voorbij de aardse materie.

Minder toegankelijk is de ruimte met schetsen en tekeningen. De kunstenaar laat zich hier compleet regeren door zijn intuïtie, zijn artistieke instinct en vlotte tekenhand. Organische tekenlijntjes klonteren samen, vormen cirkels of abstracte natuurvormen. Vaak eerste aanzetten die niet altijd tot een volwaardig kunstwerk leiden.

Als toeschouwer moet je de moed opbrengen om op ontdekkingstocht te gaan met Klein Hofmeijer. Makkelijk maakt hij het niemand, maar zijn stille, persoonlijke queeste naar een mystieker wereld is ontzettend verlokkelijk. Klein Hofmeijer heeft een uniek domein voor zichzelf gecreëerd waarin elk klein detail een nieuwe, grote waarheid kan openbaren.

– ‘Ochtendlicht’, overzichtsexpositie Hans Klein Hofmeijer, t/m 1 juni, Museum van Bommel van Dam, Deken van Oppensingel 6, Venlo, open di t/m zo 11-17 uur; Schilderijen en tekeningen van Hans Klein Hofmeijer, Galerie Priveekollektie, Pelsestraat 13-15 Heusden, opening zo 30 maart 14.30 uur (door Rick Vercauteren, directeur Museum van Bommel van Dam), en daarna te zien t/m 5 mei, open do t/m zo 13-18 uur.


Dagblad de Limburger

Dinsdag 11 maart 2008

Limburgs Dagblad

Dinsdag 11 maart 2008

door Adri Gorissen

Werken Hans Klein Hofmeijer, met de klok mee: Zelfportret, Wijnachtige, Lichtvanger en Inktman.

Wachten in het ochtendlicht

Hoe kunstenaar Hans Klein Hofmeijer (Tilburg, 1957) elke dag ‘scheppend van niets naar iets gaat’, toont het Venlose Museum Van Bommel Van Dam.

Vrij vooraan in de tentoonstellingsruimte met werk van Hans Klein Hofmeijer in Museum Van Bommel Van Dam hangt een Zelfportret genaamd doek. Zelfportret is een vrij ruim begrip voor het met inkt op linnen gemaakte werk, want je ziet maar een klein deel van de kunstenaar. Eigenlijk niet meer dan een arm en een hand. Het is evenwel niet zomaar een hand, want uit de vingers loopt inkt. Klein Hofmeijer geeft ermee aan dat zijn tekeningen en schilderijen als het ware zo maar uit zijn handen komen, dat hij intuïtief te werk gaat.

Het heeft geen vooropgesteld doel. “Ik ben geen kunstenaar die voor een doek gaat staan en dan meteen begint te schilderen”, zegt hij. Bij hem is het eerder zo dat hij met een pen, potlood of kwast op het papier of het doek wacht op wat komen gaat. Op sommige van zijn tekeningen zie je aan de linkerkant dan ook door potloodstrepen veroorzaakte vlekken. Daar heeft het potlood dan heel lang pas op de plaats gemaakt alvorens het wist waar het heen moest. Het ‘scheppend van niets naar iets gaan’, zoals hij het noemt, heeft dan tijd gekost.

De in het Brabantse Oostelbeers wonende kunstenaar gunt zich die tijd overigens royaal. Vaak gaat hij in alle vroegte naar zijn atelier, als de ochtend net aanbreekt en het licht op zijn mooist is. “Ik vind dat heerlijk”, vertelt hij verzaligd, “de hele dag kan dan nog worden ingevuld, alles is vrij. Ik heb dan echt de ruimte om af te wachten wat komen gaat. Die ruimte maakt me heel ontvankelijk. Evengoed gebeurt er dan soms uren niks. Maar uiteindelijk komt het altijd tot een uitbarsting van tekeningen. Ik werk met een onhedendaagse traagheid, die heel veel oplevert.”

Zonder de door Hans Klein Hofmeijer zo gekoesterde ochtend kan er geen werk ontstaan, daarvan is hij zelf overtuigd. Het is niets voor niets dat de expositie in Venlo Ochtendlicht heet. De titel is geïnspireerd door het lied Een stille ochtend van Bram Vermeulen, waarin onder meer de volgende zinnen voorkomen:

Op een stille ochtend als deze,
met ochtendmist als dit.

Als mijn ogen alle kans krijgen
waar te maken wat ze zien.

Zonder oordeel vooraf.

Dan richt het kijken zich naar binnen,
dan wil mijn zijn opnieuw beginnen.

Maken de dingen zichzelf.

Vooral de laatste zin is cruciaal voor het werk van de Brabander. Neem zijn serie Inktmannen. Zoals zo vaak is hij bij het maken van de eerste Inktman links op het papier begonnen en ontstond vanzelf een figuur die vooral op Jezus Christus aan het kruis lijkt. Hij heft echter ook iets van een vogelverschrikker en doet tevens denken aan een van de foto’s van de door Amerikanen gemartelde gevangen in de Abu Ghraib-gevangenis in Bagdad. Klein Hoffmeijer zelf houdt het simpelweg bij Inktman als aanduiding, voor de fascinerende figuur die uit het niets iets is geworden.

Een ander goed voorbeeld van zijn intuïtieve werkwijze is der reeks Wijnachtigen. De oorsprong van deze serie schilderijen van op harige wijnrode knollen lijkende figuren ligt in een vergeten glas wijn. “Op een ochtend kwam ik in mijn atelier en stond het op de werktafel”, herinnert hij zich. “Ik dacht niet lang na, stopte mijn penseel erin en begon. Later heb ik er nog wat waterverf bij gepakt en al werkend ontstond een ronde figuur.”

De expositie Ochtendlicht in Museum van Bommel van Dam laat werk zijn van Hans Klein Hofmeijer uit de periode 1995-2008. Een van de zalen is opgedeeld in meerdere kamers, waarin telkens aandacht wordt besteed aan een van de thema’s uit zijn werk of een van de door hem gemaakte series. Naast de al genoemde zijn dat bijvoorbeeld Lichtvangers en De achterkant van de Schilder. In een van de kamers liggen zijn dag- en werkboeken en bovendien boeken over het werk van kunstenaars als Joseph Beuys, Thierry de Cordier, René Daniels en Marc Mulders, die samen inzicht geven in zijn inspiratiebronnen. Zonder bagage kom je natuurlijk niet scheppend van niets naar iets.

Expositie ‘Ochtendlicht’ met werk van Hans Klein Hofmeijer in Museum Van Bommel Van Dam in Venlo. Nog tot en met 1 juni.


Brabantsdagblad

Dinsdag 16 november 2004

Door Gerrit van den Hoven

‘Ik schilder niet om begrepen te worden’

Atelier Oostlbeers, 2004

Kunstenaar Hans Klein Hofmeijer in zijn atelier Oostelbeers. Deze week verschijnt een boek dat illustreert hoe hij een ‘cricis’overwon. Foto John Schouten/pve

Begin jaren negentig trok Hans Klein Hofmeijer (47) zich terug in zijn boerderij in Oosteleers om zich te bezinnen. Een ware revolutie volttrok zich in zijn werk. En boek en een expositie van recent werk brengen die ommeker in beeld.

Het is een nostalgisch stukje Brabant. Een sfeervolle rietbekapte momumentale boerderij uit 1840 met een herftstige tuin vol hagen en bomen eromheen. Parmantig hipt er een roodborstje rond. De kerktoren van Oostelbeers dommelt op de achtergrond. Dit is de plek waar de Tilburgse kunstenaar Hans Klein Hofmeijer zich in het begin van de jaren negentig teug trok. Hij was de kunstwereld zat, struikelde over de kunst die hij toen maakte. Bovendien moesten zijn vijf kinderen opgevoed en een bouwval gerestaureerd worden. Want het regenwater liep langs de muren, zegt Klein Hofmeijer. Helemaal uit beeld verdween Klein Hofmeijer ( Tilburg, 1957) ook weer niet. Vanuit zijn atelier in Oostelbeers zond hij beeldbrieven naar enkele tientallen mensen die zijn werk bleven volgen.

Nu is het moment daar dat Klein Hofmeijer zich weer nadrukkelijk laat zien. Bij Kempen Uitgevers verschijnt eind deze week ‘Over Mooi’ een boek dat illustreert hoe de kunstenaar zijn ‘crisis’overwon. Bij galerie Kokon in Tilburg is bovendien een expositie met werk uit e jaren 1995 tot nu. Misschien was de ommekeer wel een doek dat hij in 1995 schilderde. Met grote letters staat er ‘Twijfel’op gekalkt. Een werk deels geschilderd met beits.”Dat mag nu eenmaal niet in de kunstwereld. Twijfel tonen. Dan wordt er over je geluld. ‘Hij is de weg kwijt’. Maar het kon me niet veel schelen. In twijfel ligt tolerantie en interesse. Belangstelling ook. Nee, twijfel is helemaal niet verkeerd”.

Dubbele betekenis

Uit alles wat hij zegt klinkt door dat hij heeft nagedacht. Nagedact over zijn leven. Zijn kunst. Hoewel, beide zijn voor hem niet uit elkaar te halen. In zijn hoge atelier, de voormalige stal van de boerderij, waar de dakbalken open liggen, ademt alles kunst. Als stille getuigen hangen zijn schilderijen aan de witgekalkte muren. Overal liggen knipsels, uitgeknipte verhalen over kunstenaars. Af en toe staat hij op, om een schilderij op te hangen, een foto erbij te halen.

Hij is het punt voorbij dat kunst mooi moet zijn, zegt hij,. Met mooi bedoelt hij esthetisch mooi. Zijn kunst is niet gemaakt om mooi te zijn. Daarom heet zijn boek ook ‘Over mooi’. Een dubbele betekenis ‘Over’ als heel mooi, maar ook in de betekenis van een levenslang onderzoek. Over mooi. Zijn prsoonlijke visie op mooi. “Ik schilder niet om begrepen te worden”.

Zwart

In zijn werk voltrok zich een opmerkelijke revolutie. In 1979 studeerde hij af aan St. Joost in Breda en al snel verschenen zijn eerste schilderijen in een fudamentale traditie. Hij schilderde net zo vaak het woord zwart op een doek zodat ondoordringbare, zwarte schilderijen ontstonden. Hij hader veel succes mee. Wat later onstond meer ruimte in zijn schilderijen. Klein Hofmeijer abstraheerde het woord zwart tot een vorm die in diverse gedaantes kon opduiken. Hij combineerde het met rode. bloedachtige vlekken die voor het humane stonden. Heftige doeken waren het met vage herinneringen aan het werk van Armando. Maar ergens hield het op. Klein Hofmeijer kan ook niet precies meer aangeven waar. “het liep gewoon dood. Ik bleef wel doorgaan in die stijl, maar dat was uit onzekerheid”. Toch wil hij zijn vroegere werk niet verloochenen. “Ik heb het gemaakt. Punt. Het is wel zo dat de fundamentele schilderkunst ergens voor staat. Het is geen flauwekul. Je begint ergens aan en je gaat er mee door. Je moet weten wat je doet”.

Kunstontvanger

Misschien is de omwenteling te beschrijven met de constatering dat Klein Hofmeijer van kunstproductie naar kunstontvanger is gegaan. Leven en kunst zijn meer inbalans gekomen. Hij durft nu vanuit de lege ruimte in zijn atelier te vertrekken en gebruikt de natuurlijke omgeving waar hij woont als referentiekader. De formaten werden kleiner, het werk peroonlijker en krachtiger.

“ALS JE ER NIET NAAR OP ZOEK BENT, VIND JE HET”

Tot zijn eigen verrassing: “Op het moment dat je er niet naar op zoek ben, vind je het”. De nieuwe schilderthema’s diende zich als vanzelf aan. Hij schildert en tekent ze steeds weer. “Ik moet voor mezelf dingen herhalen, wil ik het verankeren”. Belangrijk was de ontdekking van de ‘Inkijkplaats’ een plek in de Kempen waar hij een ladder vond die tegen een boom was gezet. Boven op de ladder was een uitkijkplaats gemaakt om over het heideveld uit te kijken. Zo kon men herten observren die voorbij kwamen, maar werd het ook een plek waar je tot rust kon komen en nadenken over jezelf. De uitkijkplaats werd inkijkplaats. Het is in zekere zin typerend voor de kunst die Klein Hofmeijer maakt. Met een bewonderenswaardige vasthoudendheid worden thema’s steeds verder uitgediept. Mooi is de serie ‘Lichtvangers’, wit gescilderde of uitgespaarde vierkantjes of ruiten, staand op pootjes. Het is een thema dat sterk doet denken aan het werk van Leon Adriaans. Ook de ‘blauwe inktman’ de in twee gestaltes opduiken is zo’n terugkerend thema dat voortdurend opduikt. “De wereld komt binnen en wordt een beeld”, zegt Klein Hofmeijer. “Ik heb het gevoel dat mijn werk nog niet zo heeft opengestaan als de laatste tijd. Het is een zoeken naar puurheid. Zuiverheid die ergens over gaat”.

Niet commercieel

Die zuiverheid heeft hij ook willen leggen in zijn boek. Toen de uitgever kwam met het voorstel een boek te maken, moest Klein Hofmeijer er wel oer nadenken. “Ik wilde geen commercieel drukwerk. Het moest weergeven waar ik voor sta. Daarom heb ik alle afbeeldingen door de vormgever vrij laten zetten zodat het geen plat drukwerk wordt”. De kunstenaar is zich ervan bwust dat nu de belangstelling voor zijn werk weer zal toenemen. Zo zit de kunstwereld nu eenmaal in elkaar. Maar die aandacht zal hem nu niet meer afleiden. “Ik wil steeds beter werk maken. Dat is mijn doel”.

Rick Vercauteren, auteur van het boek ‘Over Mooi’, opent en leidt de expositie zondag in om 15.00 uur. Het boek kost € 25,-